Image
Conferentie van de vredesbeweging tegen de NAVO in Lissabon
Foto: Jos van Zetten
Conferentie van de vredesbeweging tegen de NAVO in Lissabon
6 minuten

Honderden vredesactivisten uit meer dan 30 landen hebben verzamelen geblazen in Lissabon en formuleren op een vredesconferentie hun kritiek tegen de NAVO als nucleaire en mondiale alliantie. De NAVO presenteert zich graag als een Transatlantische Alliantie van democratische staten. Maar tot nu is al aan 152 vredesactivisten de toegang tot het Portugese grondgebied geweigerd en wordt hen op die manier het recht om kritiek te uiten en te manifesteren ontnomen. Niet echt democratisch dus. De Portugese autoriteiten willen dat de NAVO-top in Lissabon, die door NAVO-Secretaris-Generaal Rasmussen als een van de belangrijkste in de NAVO geschiedenis wordt omschreven, vlekkeloos verloopt en laten niets aan het toeval over. De politie is massaal aanwezig en maakt van de stad een versterkte burcht.

Op de vredesconferentie van het internationale netwerk ‘No to War, no to NATO’ werd meermaals gewezen op het ondemocratisch karakter van de NAVO. De ontwerptekst van het Nieuw Strategisch Concept (NSC) dat in Lissabon wordt goedgekeurd en dat de blauwdruk moet worden van de nieuwe NAVO voor het komende decennium, is tot vandaag niet openbaar gemaakt. De parlementen van de verschillende NAVO-lidstaten verkeren dus in de onmogelijkheid om hun rol te spelen en hun regeringen te ondervragen over wat en hoe ze gaan beslissen in Lissabon. De NAVO hoeft blijkbaar geen rekenschap af te leggen aan de bevolking. Maar uit de verschillende communiqués en rapporten van de NAVO kennen we met grote zekerheid toch de grote lijnen van het NSC.

Sandra Monteiro (Le Monde Diplomatique Portugal) opende het plenaire ochtendgedeelte van de conferentie op 19 november met de bedenking dat als we voor onze informatie afhankelijk zijn van de gewone media, we niet veel te weten zullen komen over het Nieuw Strategisch Concept, noch over het antidemocratisch karakter van deze top. Volgens Monteiro krijgen de NAVO-leiders veel ruimte in de reguliere media met hun verhaal dat de NAVO bijdraagt tot een veiligere, multilaterale en beter samenwerkende wereld. In werkelijkheid is de inzet van deze NAVO-top de ‘renovatie’ van het leiderschap van de VS over deze wereld. Dus, om andere opkomende rivaliserende machten de pas af te snijden. De veiligheidspolitiek van de NAVO moet gezien worden in combinatie met de financiële en economische maatregelen.
 
Vitor Lima van het Portugese anti-NAVO-netwerk, bevestigt de analyse van Monteiro. Volgens hem is het mondiale kapitalistische systeem gebaseerd op economische, institutionele en ideologische componenten waarbinnen alles wordt vermarkt. Arbeid is niet langer een sociaal gegeven, maar een technisch element voor kapitalistische productie. Werknemers kunnen vervangen worden als onderdelen van een machine en moeten slikken wat hun onderneming hen vertelt. In die vermarkte wereld verliezen we de burgerschapsrechten.
De economische, institutionele en ideologische basis van dit systeem zorgt onder meer voor nieuwe uitsluitingen, werkloosheid, ongelijkheid en milieuvernietiging. Er is een militair apparaat nodig om de controle en dominantie binnen dit systeem te behouden. De bedreigingen die in het NSC worden geformuleerd, liggen dan ook in die lijn en/of houden verband met de gevolgen van het systeem voor de bevolking: piraterij, georganiseerde criminaliteit, clandestiene immigratie, milieuproblemen, veiligheid van transport en energiecorridors, sociale conflicten,…Het NSC wil van de NAVO een legaal instrument maken dat overal in de wereld kan optreden. Het gaat ook om de versterking van de eenheid onder leiding van de Verenigde Staten en de spreiding van de militaire en oorlogskosten over de andere NAVO-leden.

Joseph Gershon van de American Friends Service Committee (AFSC) schetste de geschiedenis van de nucleaire doctrine van de VS en de NAVO. Alles wijst er op dat de NAVO een centrale plaats wil blijven geven aan nucleaire wapens in de militaire strategie, die bijgevolg dus niet zo nieuw is. Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Clinton, moet het nucleair arsenaal gehandhaafd blijven zolang er nucleaire wapens bestaan. NAVO-secretaris-Generaal Rasmussen heeft meermaals laten verstaan dat de Alliantie de nucleaire afschrikking moet behouden. Dit ondanks dat er geen geloofwaardige tegenstander is voor de alliantie en dat dit elders de verspreiding van kernwapens in de hand werkt. Dat is m.a.w. een duidelijke keuze voor het behoud van de nucleaire ongelijkheid. Elke verandering in deze politiek, met inbegrip van de nucleaire wapens in Europa, moet gezamenlijk beslist worden. Met andere woorden, de betrokken landen in Europa moeten er niet aan denken om de kernwapens van hun grondgebied te verwijderen zonder instemming van de andere NAVO-lidstaten en dus ook van de VS.

Jan Majicek (No Bases Network) komt uit Tsjechië waar er enkele jaren geleden massaal geprotesteerd werd tegen de plannen voor een radarinstallatie als onderdeel van een antirakettenschild. Dat was ooit nog een grootse natte droom van president Reagan. Het project voor zo’n nucleaire schild werd nieuw leven ingeblazen door George Bush. Maar omdat het verzet in Tsjechië, Polen en van de Russische regering te groot was, heeft president Obama het vervangen door een meer aanvaardbaar project: een rakettenschild dat een plaats moet krijgen in de schoot van de NAVO met componenten in heel wat NAVO-lidstaten. Rasmussen beweert dat het om een project gaat waarbij we “veel defensie krijgen voor weinig geld”. Hij noemt het bedrag van 200 miljoen euro over 10 jaar. Maar het gaat hier niet om de verdediging van de bevolking tegen een dreiging, dan wel om een systeem dat de militaire dominantie moet garanderen. Uiteindelijk gaat het er om dat Rusland wordt omcirkeld. Het is de bedoeling dat het systeem volledig in werking is tegen 2020.

Shams Arya is een vredesactivist afkomstig van Afghanistan. Hij vertelt hoe zijn land al dertig jaar door oorlog vernietigd wordt en de bevolking in armoede leeft. De NAVO beweert dat ze zich inzet voor democratie en vrijheid, maar ze houdt een marionettenregime in stand dat bevolkt wordt door krijgsheren en oorlogsmisdadigers. De gewone Afghanen zitten tussen twee vuren. Aan de ene kant is er de VS/NAVO bezettingsmacht en aan de andere kant is er de Taliban. Ze zijn de vijand maar verschillen amper van het regime dat door de VS en de NAVO wordt gesteund. Meer nog, de Taliban zijn groot geworden met behulp van de VS en Pakistan tijdens de Sovjetbezetting. Hij gaat niet akkoord met de analyse in sommige progressieve middens dat de Taliban een anti-imperialistische strijd voeren. Het gaat om reactionaire krachten die het ideale argument vormen voor de VS en hun bondgenoten om Afghanistan te bezetten. De nieuwe oorlogsstrategie van Obama heeft Afghanistan nog meer in de miserie gestort. Het aantal burgerslachtoffers blijft stijgen. Afghanen hebben begrepen dat de buitenlandse troepen het land tot een nog gevaarlijkere plaats hebben gemaakt. De Afghanen zijn zowel de bezetting als de Taliban beu. Er is een progressieve beweging nodig in Afghanistan. Die bestaat nu uit individuen en allerlei organisaties, maar wordt niet gesteund. Hij hoopt dat daar verandering in komt.

In de namiddag waren er nog verschillende werkgroepen met interessante bijdragen rond heel wat deelonderwerpen zoals de band tussen EU en NAVO, de kwestie van de militaire basissen en alternatieven voor militarisering.

Ludo De Brabander

 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.