Afgelopen september was onze premier Elio Di Rupo aanwezig bij de opening van de 68ste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York. Hij hield er een bevlogen speech over de verschrikking van de chemische wapens die gebruikt werden in België tijdens de eerste wereldoorlog en haalde scherp uit naar het gebruik van chemische wapens in Syrië.
Bij de jaarlijkse opening van de Algemene Vergadering komen niet alleen staats- en regeringsleiders aan het woord, maar worden er ook een aantal resoluties neergelegd ter stemming. Zo ook een resolutie die oproept om te beginnen met onderhandelingen die moeten leiden tot een internationaal verdrag dat kernwapens verbiedt, naar analogie met de internationale verdragen inzake chemische en biologische wapens. Verdragen die België ondertekende en ratificeerde. Verdragen waar de premier ook graag naar verwees tijdens zijn speech in New York.
Waar Di Rupo evenwel niet naar verwees is het feit dat België tot nu toe botweg weigerde in te stemmen met de resolutie die oproept om werk te maken van een kernwapenverdrag dat ontwikkelen, produceren, testen, ontplooien, stockeren en het dreigen met of het gebruiken van nucleaire wapens verbiedt, en dat de bestaande kernwapens onder internationale controle vernietigt. Een weigerachtige houding waar België al in volhardt sinds de resolutie in 2007 voor het eerst werd neergelegd.
Op 5 november jongstleden werd deze resolutie opnieuw ter stemming voorgelegd... en België stemde opnieuw tegen. Daarmee bevindt België zich in het selecte gezelschap van 24 landen waaronder een groot deel NAVO-lidstaten, en Rusland en Israël. Nochtans is het merendeel van de landen in de wereld gewonnen voor de opstart van onderhandelingen om tot een kernwapenverdrag te komen, ook kernwapenstaten als China, India en Pakistan.
Wat bezielt België om jaar na jaar tegen een dergelijk voorstel te stemmen? Een internationaal verdrag dat het meest destructieve wapen ter wereld moet verbieden, hoe kunnen we daar tegen zijn? Waarom verdedigt onze regering een positie die indruist tegen het regeerakkoord dat letterlijk stelt dat de regering "op een besliste manier zal ijveren voor internationale initiatieven met het oog op een verdere ontwapening – inbegrepen nucleaire – en voor een verbod op wapensystemen met een willekeurig bereik en/of die disproportioneel veel burgerslachtoffers maken"? Waarom zondigt België tegen het Non-proliferatieverdrag Artikel VI dat bepaalt dat "iedere partij tot het verdrag zich te goeder trouw verbindt tot het onderhandelen... over een verdrag voor algemene en volledige ontwapening."? Waarom geeft België geen uitdrukking aan de stem van het Belgische volk dat via betogingen, opiniepeilingen en parlementaire resoluties toont dat het geen kernwapens wil?
We wisten al dat België geen voortrekkersrol speelt in het internationale proces van kernontwapening, maar het wordt nu duidelijk dat België zelfs op de rem staat. Niet alleen wat betreft een algemeen verbod op kernwapens, maar ook wat betreft de verwijdering van de kernwapens uit België. En dat is helemaal niet in ons belang.
Als onze regering niet dringend duidelijk maakt aan de regering Obama dat de Amerikaanse kernbommen uit Kleine Brogel mogen verdwijnen, dan zitten we opnieuw voor een paar decennia opgescheept met kernbommen. De 20 Amerikaanse kernbommen die nu in België liggen (model B61-3 en B61-4) zullen namelijk tegen 2024 vervangen worden door een gemoderniseerde versie (B61-12) die doeltreffender zal zijn.
Het moderniseringsplan zal de Amerikaanse belastingbetaler meer dan 10 miljard dollar kosten. Maar de Belgische belastingbetaler zal ook miljarden mogen ophoesten om nieuwe gevechtsvliegtuigen van het type Joint Strike Fighter (F35) aan te schaffen om de verouderde F16's te vervangen die de nieuwe B61-12 kernbommen niet langer zullen kunnen vervoeren. Onze minister van Defensie is het aankoopdossier naar verluidt al volop aan het voorbereiden.
Voor het kernontwapeningsproces is de geplande modernisering van de Amerikaanse kernbommen in Europa trouwens ook een slechte zaak. Nieuwe kernbommen voor de NAVO vormt een nieuwe hinderpaal voor verdere kernontwapeningsonderhandelingen met Rusland.
Voor onze democratie zou een kernwapenvrije wereld een stap vooruit zijn. Een parlementaire hoorzitting om eindelijk eens uit te klaren wie nu in feite ingestemd heeft met het Amerikaanse moderniseringsplan (2010) is er nog steeds niet gekomen. Recente parlementaire vragen over wie de financiële verantwoordelijkheid draagt in geval van een kernwapenongeval in ons land werden door onze minister van Defensie afgewimpeld met het korte nietszeggende antwoord 'België kan niet bevestigen noch ontkennen dat er kernwapens liggen op zijn grondgebied, want het gaat om vertrouwelijke informatie.' Hoe lang zal deze volksverlakkerij nog blijven duren? Kernwapens weg uit België. Time to go!
Dit is het edito dat verschijnt in het november-december nummer van Vrede-Tijdschrift voor Internationale Politiek. Abonneer u en steun de vredesbeweging. U kan hier een proefnummer aanvragen.