Image
NAVO 'war games' in Oost-Europa
NAVO 'war games' in Oost-Europa
Opinie
4 minuten

In februari startten de voorbereidingen van ’Defender Europe 2020’, een reeks van grootschalige militaire oefeningen waarvan het hoogtepunt gepland was van april tot aan de zomer.

Er zouden 37.000 troepen uit 18 NAVO-landen (waaronder België) aan deelnemen met de steun van 2 partners van de militaire alliantie, Georgië en Finland. Het moesten de grootste 'war games' worden sinds de Koude Oorlog.

De corona-epidemie die inmiddels heel Europa in haar greep heeft, gooide evenwel roet in het eten. Midden maart kondigde het Amerikaanse oppercommando in Europa aan, dat Defender 2020 zal aangepast worden en dat verdere troepenverplaatsingen gestaakt zullen worden. Verschillende operaties in Noorwegen, de Baltische staten en Polen die deel uitmaken van Defender 2020 werden geannuleerd. Hoewel de meeste Europese regeringen drastische anti-Corona-maatregelen namen, bleef het Pentagon op het ogenblik van dit schrijven vasthouden aan een gereduceerde versie van de oefeningen met een vermindering van het aantal soldaten. Zo zou de volksgezondheid niet in gevaar worden gebracht, zo luidde de bewering. Het is een NAVO-gewoonte om zich boven de realiteit te plaatsen. De hardnekkige weigering om werk te maken van een afbouw en verbod op kernwapens is daar een voorbeeld van. Dat geldt ook voor de NAVO-afspraak om de militaire budgetten van de meeste lidstaten drastisch op te trekken in weerwil van de in Europa opgelegde begrotingsdiscipline.

Hoewel Defender 2020 op een sisser is uitgelopen, zijn er redenen om ongerust te zijn. De omvang van deze manoeuvres bevestigt dat Europa in een Koude Oorlog versie 2.0 aan het binnentreden is.

Rusland

NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg beweert dat deze massale troepenontplooiing niet gericht is tegen Rusland. Dat lijkt moeilijk vol te houden. Het gros van de militaire oefeningen moest zich in de grensstreek met Rusland afspelen, met Duitsland als operationele hub. “Rusland heeft laten zien dat het in staat is om de grenzen in Europa te hertekenen met militaire macht via de annexatie van de Krim”, zo verantwoordde een Duitse generaal de plaats, aard en omvang van de militaire oefeningen. Het illustreert de eenzijdige trans-Atlantische militaire propaganda. De NAVO-oorlog om Kosovo heeft evenzeer de kaart hertekend. Dat geldt niet minder voor de rasse oostwaartse uitbreiding van de NAVO, die de Europese veiligheidskaart eveneens grondig hertekent in het nadeel van Rusland.

Sinds de annexatie van de Krim (2014) staat Rusland centraal als bedreigende factor in de NAVO-slotverklaringen. De Krim en het Russische optreden in Oekraïne zijn natuurlijk dankbare argumenten voor stijgende defensiebudgetten en de militaire opbouw aan de oostgrenzen van de NAVO. Hoewel de militaire machtsverhoudingen tussen Rusland en het westers bondgenootschap in complete wanverhouding staan, wordt Rusland afgeschilderd als een gevaarlijke bedreiging die op het punt staat om de oostelijke NAVO-lidstaten aan te vallen. Het Russische defensiebudget is grofweg even groot als dat van NAVO-lidstaten als Frankrijk of Duitsland. De slechte economische toestand zorgt ervoor dat het Rusland aan de middelen ontbreekt om stevig te investeren in zijn legerapparaat, nu al goed voor zo'n 4% van het BBP. Moskou moet goed gek zijn om zich aan zo’n westwaarts avontuur te wagen.

Militaire opbouw

Twee maanden na de annexatie van de Krim startte president Obama een militair programma op, het 'European Reassurance Initiative', inmiddels omgedoopt tot 'European Deterrence Initiative' (EDI). Het programma -in het begin ter waarde van 1 miljard dollar- moest de militaire capaciteiten en het reactievermogen verhogen van de westerse alliantie, vooral in Polen en de Baltische staten, tegen ‘destabiliserende activiteiten’ - een duidelijke vingerwijzing naar Rusland. Ondertussen heeft President Trump -hoewel hij vindt dat Europa een grotere financiële verantwoordelijkheid moet opnemen- het EDI-budget bijna verzesvoudigd naar 5,6 miljard dollar. Helemaal altruïstisch is dat niet. Het aanscherpen van de militaire banden met Polen en de Baltische staten, die inmiddels hun militaire budgetten fors hebben doen stijgen, legt de Amerikaanse wapenindustrie immers geen windeieren. Bovendien verstevigt het programma de verankering van Amerikaanse troepen in de regio. Op de NAVO-top in Warschau (2016) beslisten de regeringsleiders ook nog eens om de ‘voorwaartse aanwezigheid’ van de NAVO in Polen en de Baltische staten te versterken met 4 multinationale bataljons op roterende basis. Roterend, omdat de NAVO-Rusland-Stichtingsakte uit 1997 de ‘permanente stationering’ van een substantieel aantal extra troepen op het grondgebied van de nieuwe NAVO-lidstaten verbiedt. De NAVO beweert dat het de termen van de afspraken respecteert, door bataljons ‘permanent’ te roteren. Sindsdien is het aantal militaire oefeningen en de omvang ervan in de grensstreek sterk de hoogte ingegaan. Uiteraard is Moskou daar niet gerust op en ziet het deze evolutie als een ernstige veiligheidsdreiging.

 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Thema
Land

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.