Palestijnen in Israël: geïnstitutionaliseerde discriminatie
Artikel
9 minuten

Op 27 november werd in de VUB een debat georganiseerd door het APP (Actieplatform Palestina) over en mét 'Palestijnse Israëli's': zij die zich in 1949 aan de Israëlische kant van de wapenstilstandslijn bevonden en hun nakomelingen.

Op 27 november werd in de VUB een debat georganiseerd door het APP (Actieplatform Palestina) over en mét 'Palestijnse Israëli's': zij die zich in 1949 aan de Israëlische kant van de wapenstilstandslijn bevonden en hun nakomelingen. Ze zijn met een miljoen, ongeveer een vijfde van de Israëlische bevolking. En ze worden op zowat alle vlak gediscrimineerd, in deze staat die zichzelf 'democratisch' noemt. Een verslag.

 

Het pannel.

Ze waren met 5. Vijf Israëli's. 1 jood en 5 Palestijnen. Vier mannen en een vrouw.

Basel Ghattas (BG) van ITTIJAH (Union of Arab Community based Organizations),

Hussan Jabareen (HJ) van ADALAH (Legal Center for Arab Minority Rights in Israel),

Jafar Farah (JF) van MOSSAWA (Advocacy Center for Arab Citizens of Israel),

Safa'a Ababiya (SA), ASHATIL (organisatie van en voor Bedoeïnenvrouwen in de Negeb),

Shuli Dichter (SD) van SIKKUY (Association for the Advancement of Equal Opportunities).

Historische schets.

Basel Ghattas schetste bij wijze van inleiding de historische context van dit deel van 'het Palestijnse vraagstuk': "Hoewel individuele situaties en evoluties kunnen verschillen, kunnen we toch stellen dat deze situaties allemaal het directe resultaat zijn van de nakba (= 'catastrofe' = 15/05/'48, de creatie van Israël). Vele van deze 1 miljoen Palestijnse Israëli's zijn vluchteling in eigen land: velen kunnen niet terug naar hun oorpronkelijke dorp of stad, ook niet binnen de Israëlische 'grenzen'. Maar de essentie van ons probleem is de zionistische conceptie van Palestijnen als 'demografisch gevaar': teveel van deze binnen de Israëlische grenzen brengt 'het joodse karakter' ervan in het gedrang, maar dat is nu net de bestaansreden van deze jonge zionistische staat. De 'oplossing' zit niet in de judaïsering van deze Palestijnen, maar wel het land wordt zoveel mogelijk 'verjoodst'. Zo komt het dat in scholen wel Arabisch mag gesproken worden (schoolboeken wel gecontroleerd door staat), maar dat bezittingen en kansen zoveel mogelijk worden ontnomen aan Palestijnen. Zo belanden Palestijnen in de laagste sociaal-economische klasse: zo'n 43% leeft onder de armoedegrens. De hele situatie bracht een identiteitscrisis teweeg bij een hele generatie jongeren, maar paradoxaal genoeg leidde dit uiteindelijk tot een versterking in de bewustwording van hun 'roots'.

De Palestijnse gemeenschap wordt geconfronteerd met het fenomeen van 'niet-erkende dorpen'. Dat zijn dorpen die ofwel reeds bestonden voor 1948, ofwel door vluchtelingen zijn opgebouwd. Het feit dat de Israëlische staat ze niet erkent, betekent dat ieder huis er voor de staat 'officieel illegaal' is, en dat er geen investeringen voor infrastructuur (wegen, riolering, etc.) worden gedaan. En dat reeds sinds meer dan 50 jaar! Door gewoon in onze oude huizen te blijven wonen, belanden we in de illegaliteit. Aan een ontwikkeling van onze regio moeten we al helemaal niet denken.

We mogen niet vergeten dat wij het 'inheemse volk' (indiginous people) hier zijn! Door uiteindelijk het Israëlische staatsburgerschap te aanvaarden, was dat voor ons een compromis, in de hoop hiermee 'de vrede te helpen'. Maar Israël ziet dat burgerschap als een privilege voor ons, en dus zouden we nog dankbaar moeten zijn ook*!"

Mr. Ghattas had het ook nog even over de evolutie sinds de 2e intifada: "Voor het eerst wordt de twee-staten-oplossing (het uitgangspunt van de 'Oslo-akkoorden' van de jaren '90) in vraag gesteld, gezien het bvb. steeds moeilijker wordt de settlements te ontruimen. 'Oslo' wordt wel gesteund door de Arabische knesset-leden, ook al ligt die beslissing moeilijk: het zou immers een verschillende ontwikkeling betekenen van de Palestijnen aan Israëlische dan aan Palestijnse kant. Maar begrijp me niet verkeerd: als er morgen een Palestijnse staat is, zullen we ze 100% steunen!" En hij voegde er nog aan toe: "Ondanks alle moeilijkheden, proberen we toch optimistisch te blijven."

Focus op de legale aspecten.

Hiervoor werd het woord aan Hussan Jabareen gegeven. Mr. Jabareen stelde: "Israël = 'joodse staat'. Dat betekent dat een niet-joodse burger eigenlijk buiten de staat staat. Omdat judaïsme als nationaliteit wordt gezien en dat wordt gelijkgesteld met burgerschap, kan je maar een 'gelijke burger' worden door je te bekeren en conformeren." Voor hij zijn relaas verder zette, bevestigde Mr. Jabareen nog even dat we in het geval van de Palestijnse Israëli's over een 'minderheidsgroep' binnen een staat spreken. Kwestie van alles binnen het kader van minderhedenrechten te situeren. "In oktober 2000 was er een solidariteitsbetoging van Palestijnse Israëli's. De politie (leger?) schoot op de demonstranten (hun eigen burgers), waarbij 13 doden vielen. Sindsdien is de attitude van de staat én de mensen nog naar rechts opgeschoven. Het is ondertussen helemaal legitiem om over 'transfer' te spreken, een eufimisme voor de 'etnische zuivering' waar wij als Palestijnse Israëli's nu mee worden bedreigd. Er bestaat een 'demografische raad' om het 'demografische probleem' te behandelen, om strategieën en projecten uit te werken om een absolute meerderheid van joodse Israëli's te behouden. Eén van de maatregelen is bvb dat je als Palestijn enkel een Israëlisch paspoort kan verwerven als je in Israël bent geboren, dus als je trouwt met iemand van Gaza of Westbank kan die nooit de Israëlische nationaliteit verkrijgen."

Verder had hij het nog even over de politieke situatie, of beter: de situatie van politici uit de Palestijns-Israëlische gemeenschap. "Zeven van de negen knessetleden zijn het ziekenhuis in geslagen. Deze plus de anderen worden gerechtelijk vervolgd voor 'open speech'. Al wie het verzet (= intifada) of vijandige landen (= Arabische landen) steunt, ook al is het enkel met woorden, wordt uit de knesset geweerd."

Een joods stemmetje.

Shuli Dichter vertegenwoordigde de organisatie Sikkuy, dat hij voorstelde als een 'binationale vereniging' waar joden en Arabieren elkaar kunnen ontmoeten. Hun streefdoel is voor de beide volken 'burger-kwaliteit' in 1 staat (Israël) te bereiken. "Daarvoor moet het systeem worden uitgedaagd. Israëli's hebben immers een nationalistische manier van leven, wat niet kan leiden tot echt burgerschap, want er is geen gelijkheid van burgers. Er is dus een grote verandering onder joden nodig: een ommezwaai van 'dominantie' naar 'machtsdeling'. En dat is moeilijk, want joden zijn born and raised to be in control. Joden kunnen leven zonder Palestijnen te ontmoeten. Ze komen ze soms wel tegen, maar kijken erdoor of erlangs. Er is geen gevoel van 'collectiviteit'*. Joden voelen zich zelfs soms aangevallen als een Palestijn een soort 'collectiviteit/behoren tot' toont!" Mr. Dichter geeft ons nog mee dat de impact van de zogenaamde 'world Jewry' enorm is. Ondanks al deze tendenzen, gelooft hij toch in verandering: "Politiek is erg gevoelig voor de publieke opinie, dus als die verandert kan een debat op gang komen dat tot iets nieuws kan leiden. Het middel daartoe is civiele actie. Bovendien moeten we onze verantwoordelijkheid opnemen voor het zionisme, de staat (ontstaan) Israël, etc."

Bedoeïnen, ook Palestijnen.

Mevr. Ababiya legde voornamelijk een persoonlijke getuigenis af over haar familie, een gesedenteerde nomadenfamilie in één van de vele 'niet-erkende dorpen', een dorp dat meer dan 100 jaar geleden werd opgebouwd. "De niet-erkenning heeft tot gevolg dat we geen huizen mogen bouwen, dat er geen waterleidingen liggen, etc. Electriciteit is er tot 19u, maar daarna is het gedaan. Als we naar school willen, moeten we minstens 7 km lopen, je kan bedenken dat sommigen het dus zonder educatie stellen. Voor degelijke gezondheidszorg zijn we aangewezen op een (verafgelegen) joods ziekenhuis. ... We zijn met een 17.000-tal personen in 45 dorpen, maar Israël erkent de meerderheid ervan niet, want ze plannen 14 nieuwe nederzettingen in de buurt. Die 'nederzettingen' zullen 'uiteraard' niet voor ons openstaan, maar wel alle voorzieningen kennen..."

In een antwoord op een later publieksvraag werd duidelijk dat het onderscheid dat soms in cijfers is terug te vinden, deel uitmaakt van een 'verdeel-en-heers-strategie' van Israël. Mevr. Ababiya en haar collega's benadrukten het Palestijns zijn van de Bedoeïnen (alsook van de Druzen), en het feit dat ze met dezelfde discriminatie hebben te maken.*

Mensenrechten: nog geen automatisch mechanisme.*

Tot slot kwam Jafar Farah aan het woord: "Vandaag zijn weer twee jongeren gedood in Jenin. We kennen hen: tijdens de eerste intifada gaven we les op straat, vandaar... In Israël mag je tegenwoordig zelfs geen Palestijnse vlag meer uitsteken of je vliegt in de gevangenis. Bovenop de 13 doden va oktober 2000, vielen nog 10 Palestijns-Israëlische doden, waarvan 5 in de Negeb..." Mr. Farah zette de doelstelling van zijn organisatie uiteen: "we willen het mensenrechten-bewustzijn in Israël bevorderen.We proberen de joodse meerderheid te bereiken, want de situatie is ook nefast voor hen." Voor de Europeanen had hij de volgende boodschap: "1) de bezetting moet eindigen, 2) maak werk van het recht op terugkeer voor de vluchtelingen, en 3) de Palestijnse minderheid in Israël moet kiezen. Het is de verantwoordelijkheid en zelfs verplichting van de internationale gemeenschap om dit te helpen oplossen."

Om nog tijd over te houden voor vragen uit het publiek, werd Mr. Farah aangemaand het kort te houden. Zijn afsluiter was dan ook: "Wij willen met joden leven, niet in hun plaats. Dat zij nu ook met ons (zouden) willen leven!"

Een selectie uit de publieksvragen en hun antwoorden (Q&A):

Q: Hoe ziet u de bestrijding van het racisme en discriminatie in het grotere geheel van het Israëlisch-Palestijns conflict?

A: (BG) "Het feit van de discriminatie in Israël kan gebruikt worden i de strijd, het is geen kwestie van prioriteit. We zijn niet voor het principe à la 'Gaza en Westbank first'. De twee-staten-oplossing is op dit moment diegene die 'aanvaad' wordt. Er zullen grenen zijn, maar ook relaties. Het is ondertussen fysiek wel steeds moeilijker om die oplossing te implementeren. Onze burgerrechtenstrijd is er één op de weg naar 1 democratische staat."

Q: Hoe ga je om met de schijnbare tegenstelling om aan de politiek van een staat die je discrimineert deel te nemen?

A: (BG) Er is structureel racisme, wat Israël een racistische staat maakt. Onze organisaties proberen hen daarvoor verantwoordelijk te stellen. Er is geen contradictie in het deelnemen aan politiek en het staatssysteem bevechten."

Q: Gaan jullie in de Palestijnse staat wonen, eens ze is geïnstalleerd?

A: (HJ) "We blijven in Israël, want de staat kwam naar ons, wij niet naar de staat! Wij zijn geen immigranten."

(JF) "We blijven, want we zagen 1948 en zijn gevolgen. We zullen onze macht, ook al is die klein, gebruiken. We 'hebben' geen identiteit, onze identiteit is Palestina."

Q: Is een 'landuitwisseling' waarbij Palestijnse dorpen bij Palestina worden gevoegd in ruil voor delen uit Gaza en/of Westbank dan aanvaardbaar voor jullie?

A: (BG) "Nee, dat verwerpen we. Met onze toekomst wordt niet gespeeld op de onderhandelingstafel. Ik zie het als een andere vorm van transfer."

Q: Hoe reëel is de bedreiging van 'transfer'?

A: (HJ) "In de nabije toekomst wordt het waarschijnlijk niet op een directe manier uitgevoerd, want de internationale gemeenschap kijkt toe. Maar op een indirecte manier is het zelfs al aan de gang (op alle manieren ontmoedigd worden om te blijven). In 1991 was +/- 24% te vinden voor transfer, in 2002 waren dat er over de 35%. En met de 'demografische raad' wordt het ook door de staat gesteund."

(SD) "Over heel het land vind je grafitti die tot transfer oproept. Ik zou dat niet afdoen als onbelangrijk, het is een reëel gevaar."

Q: Waar is de Israëlische linkerzijde?

A: (SD) Ze is niet weg, maar ze ligt zwaar onder vuur. Velen ontdekten dat ze eigenlijk niet zo links waren, dat het camouflage was*. Sommigen herontdekken (zij het traag) het linkse gedachtengoed als oplossing. Persoonlijk wil ik deze twijfelaars versterken."

Het werd laat en heel wat mensen verlieten onder de Q&A's de zaal. De moderator kon niet anders dan de avond afsluiten. Maar de echte hardliners kregen de gelegenheid om nog even 'een klapke' te doen met de pannelleden. Een boeiende avond.

Meer info?

Zie o.a. www.adalah.org , www.ittijah.org , www.sikkuy.org.il , www.arabhra.org , www.alternativenews.org

(notities, vertaling en verslag: Tiene Holvoet)

_____________________

* Geshockeerd door het discriminerende gedrag van een zogenaamde 'democratische' staat? Het is makkelijk om anderen te bekritiseren, zonder in eigen boezem te kijken. Vandaar een oproep aan de lezers om de parallellen te ontdekken tussen de hierboven beschreven situatie en onze eigen mechanismen en reacties tov minderheidsgroepen in Vlaanderen/België. De sterretjes geven een kleine hint.

 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Land

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.