Image
lille_-_meeting_de_marine_le_pen_pour_lelection_presidentielle_le_26_mars_2017_a_lille_grand_palais_094
Toch niet alweer Macron - Le Pen
Artikel
6 minuten

Tenzij Covid19 roet in het eten gooit, staan de volgende presidentiële verkiezingen van Frankrijk gepland voor de lente van 2022. 

De politieke concurrentie is zo zwak dat Frankrijk zich nu al instelt op een nieuw duel tussen de zittende president Emmanuel Macron en de uiterst rechtse populiste Marine Le Pen. Drie kwart van de Fransen zien een dergelijk duel niet zitten maar hoe valt het te vermijden nu zowel links als klassiek rechts zwak en zwaar verdeeld zijn. Een tijd geleden zag het er naar uit dat een links-groene opstoot nog mogelijk was, maar dit lijkt steeds onwaarschijnlijker.

Onzeker

Er kunnen het komende jaar natuurlijk nog verrassingen komen, zoals een plotselinge eenheid van links en groen. Maar binnen links en groen zijn er echter zeer velen die zich geroepen voelen om ‘la République’ te leiden, en elk vindt dat zij/hij de enige is die tot een tweede ronde kan doorstoten. Men kan zich aan minstens drie en wellicht zes, of meer, kandidaten ter linkerzijde verwachten. Een beetje zoals in 2017 toen het ook daardoor uitdraaide op een duel Macron-Le Pen.

Macron won die tweede ronde met groot gemak, 66% tegenover 34 %. Maar 34 % voor Marine Le Pen, dat was al een pak meer dan wat haar vader, Jean-Marie Le Pen, in 2002 in een verrassende tweede ronde tegen de rechtse Jacques Chirac haalde: 18 %. Recente peilingen voorspellen tussen de 44% en 48 % voor Le Pen in een tweederonde duel met Macron. Dat komt gevaarlijk dicht in de buurt van de 50% plus 1. Met andere woorden: Marine Le Pen maakt een redelijke kans.

Afkeer

De jongste peilingen hebben geleid tot een paniekstemming binnen de Macronie. Want wat blijkt ook uit die peilingen: Le Pen zou zo een hoog percentage halen, omdat veel linkse kiezers in een tweede ronde thuis zouden blijven uit afkeer voor Macron. Liever niet stemmen dan hun neus dicht te knijpen om Le Pen uit het Elysée te houden.

Veel linkse kiezers zouden niet stemmen in een tweede ronde tussen Le Pen en Macron.

Dat zou een goede reden moeten zijn om het laatste presidentiële ambtsjaar een socialer beleid te voeren, aldus de “linkervleugel” van ‘La République en Marche” (LRM), de partij van Macron. Maar gewoon een beter coronabeleid zou al helpen, want Frankrijk is in hetzelfde bedje ziek als België. De Franse corona-aanpak kenmerkt zich door vernietigde mondmaskers, nauwelijks testen toen het hard nodig was, manke opsporing, een rampzalige vaccinatiecampagne, onduidelijke communicatie, een overheidsapparaat dat tot op het bot afgespaard is zodat de regering nu massaal een beroep doet op het privé adviesbureau McKinsey en andere geldverslindende consultant-praatjesmakers. Kortom, allesbehalve een goed beleid.

Marine Le Pen en haar uiterst-rechtse 'Rassemblement National' (RN) teren op het ongenoegen over dat gebrekkige beleid. Le Pen mag zich dan natuurlijk geen gaffe meer veroorloven zoals het voor haar desastreuze debat met Macron in 2017.

Kapers op de kust

Ze mag ook geen concurrentie op eigen terrein krijgen. Die had ze vorige keer al met Nicolas Dupont-Aignan van 'Debout la France'. Hij zal proberen er weer bij te zijn, al is een flink deel van zijn aanhang onlangs naar het RN overgelopen. Een groter gevaar zou kunnen komen van Eric Zemmour, de ultrarechtse agressieve racist die via het televisiekanaal CNews en andere media dagelijks, zogenaamd 'gedecomplexeerde', haat spuit en niet uitsluit zich presidentskandidaat te zullen stellen. Hij krijgt steun van o.a. Marion Maréchal, nicht en rivale van Marine Le Pen.

De nieuwszender CNews is in handen van Vincent Bolloré, bijgenaamd “le Catho” (zeer reactionaire katholiek). Die probeert al een tijdje de hand te leggen op een deel van het media-imperium van Lagardère. Medespeler in die mediastrijd is de rechtse ex-president Nicolas Sarkozy, lid van de raad van bestuur bij Lagardère en goed bevriend met Bolloré. Sarkozy “houdt zich in reserve” om kandidaat te zijn voor rechts. Tot vorig jaar speelde hij adviseur van Macron, maar nu beschouwen ze elkaar als rivalen. Indien Sarkozy geen kandidaat is, zal Bolloré campagne voeren voor uiterst-rechts, Zemmour, Le Pen… als het maar reactionair is.

“Molle”

Marine Le Pen nam onlangs deel aan een televisiedebat met Gérald Darmanin, de huidige minister van Binnenlandse Zaken. De disussie nam een onverwachte wending toen Darmanin haar verweet dat ze “trop molle’ – te zacht – is tegenover de islamisten. Niet één keer, maar meerdere malen had Macrons minister het over Le Pen als “molle”. Dat was er wel een beetje over, vonden ze binnen de Macronie, en men trachtte de indruk weg te nemen dat minister Darmanin de uiterst-rechste Le Pen langs rechts had voorbijgestoken. Maar de minister van Binnenlandse Zaken had zijn opdracht in werkelijkheid goed vervuld. Hij en zijn talrijke geestesgenoten in en rond de regering, hebben immers tot taak rechtse kiezers voor kandidaat Macron te winnen.

De Macronie kaapt regelmatig de stokpaardjes van uiterst-rechts. Zoals nu met de campagne van minister van Hoger Onderwijs, Frédérique Vidal, tegen het “islamo-gauchisme” aan de universiteiten. 

De partij van Macron raakt maar niet lokaal ingeplant.

De rechts-conservatieve partij 'Les Républicains' (LR), waar Darmanin tot 2017 deel van uitmaakte, acht het intussen nodig elke eenheidslijst met Macrons LRM voor de regionale verkiezingen (die normaal gezien moeten doorgaan in juni 2021) af te wijzen. Enkele kopstukken van de Macronie hadden immers gesuggereerd om samen te werken. Geen sprake van, aldus LR-voorzitter Christian Jacob, “we gaan hen geen reddingsboei toewerpen”. LRM vreest dat ze er in de meeste regio’s niet aan te pas zal komen. De partij van Macron raakt maar niet lokaal ingeplant. Toch blijven zowel bij LRM als LR sommigen met de idee van eenheidslijsten spelen. Er zijn immers geen grote verschillen tussen beide. Macron heeft ook tal van zijn kopstukken bij LR weggehaald, zoals zijn twee premiers, Édouard Philippe en Jean Castex, Darmanin en ook superminister van Economie en Financiën: Bruno Le Maire.

Agenda

Het is natuurlijk wel lastig uiterst-rechts langs rechts te proberen voorbijsteken en tegelijk linkse kiezers te willen binnenhalen. De Macronie legt hoe dan ook het accent op “sécurité” en “identité”, de thema’s van Le Pen en co. Het is erg gevaarlijk het terrein van de belangrijkste tegenstander te betreden, want meestal wint het origineel het van de kopie.

Maar zelfs als Macron de sociale toer opgaat, wordt het lastig. De concurrenten LR en RN doen dat immers ook. LR heeft het platte liberalisme van zijn vorige presidentskandidaat, François Fillon, voorlopig toch- opgeborgen voor een sociale draai van hogere lonen, strijd tegen armoede en aanmoediging van nieuwe jobs.

En de groene thema’s die bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen zo populair bleken en de thema's waarvoor Macron na de crisis van de ‘gilets jaunes’ een burgerconventie in het leven had geroepen? De president lanceerde wel het idee van een referendum daarover, maar de wet die nu op tafel ligt als resultaat van de burgerconventie is vooral een grote ontgoocheling. De betrokken burgers voelen zich bekocht.

Macron stapt mee in de agenda die Le Pen opstelt

Milieu en de groeiende ongelijkheden, zouden de grote politieke thema’s van het komende verkiezingsjaar moeten worden; maar Macron stapt mee in de agenda die Le Pen opstelt. Ondertussen groeien de ambities van grote ego's bij links en groen aan, tot jolijt van Le Pen en co. Men kan alleen maar hopen dat bij links en groen het besef doordringt hoe hoogdringend het is een gezamenlijk radicaal alternatief te bieden voor zowel de rechtse Macronie als uiterst-rechts. Dit gaat de rest van Europa aan.

Freddy De Pauw was van 1972 tot 2002 redacteur buitenland bij De Standaard. Hij volgde jarenlang Centraal- en Oost-Europa, een groot deel van Azië (o.m. China) en Italië. Hij publiceerde o.m. bij het Davidsfonds 'Volken zonder Vaderland’ over de ‘etnische kwesties’ in Centraal- en Oost-Europa. Hij werkt sinds de start in 1999 mee aan Uitpers, waar dit artikel eerst gepubliceerd werd - www.uitpers.be

 


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Land

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.