Image
industry
vredesconferentie 2010: Mijnexploitatie
Dossier
6 minuten
 
Werkgroep 7 – 6de vredesconferentie « OORLOG uw beste belegging? »
Werkgroep 7 – 6de vredesconferentie « OORLOG uw beste belegging? »
 
Zaterdag 13 maart 2010 – GC De Markten – Brussel
 
MIJNEXPLOITATIE: GEWAPENDE ROOFBOUW OP MENS EN MILIEU
 
door Daan Janssens (Catapa)
 
Daan Janssens van Catapa heeft het in zijn presentatie voornamelijk over de gevolgen van de zogeheten 'open pit mijnen'. Dit zijn mijnen in open lucht, niet te vergelijken met de ondergrondse mijnexploitaties. Voor deze 'open pit' mijnen wordt bovengronds met grootscheepse technologieën alles weggehaald dat zou kunnen hinderen: van begroeiing tot bewoning, van velden tot huizen.
Dit soort mijnbouw is interessant waar de grond goedkoop is en waar de arbeidskrachten goedkoop zijn. Het is duidelijk dat dit voor grote conflicten zorgt. Catapa ondersteunt lokale gemeenschappen in Latijns-Amerika (Peru, Bolivië, Honduras en Guatemala) die bedreigd worden door multinationale mijnbouwbedrijven die roofbouw plegen op mens en milieu.
 
Grondstoffen uit het zuiden.
Goud in je computer, zilver aan je pols, coltan in je gsm. De vraag naar grondstoffen groeit overal ter wereld, prijzen stijgen. Westerse mijnbouwgiganten halen reusaschtige winsten binnen ten koste van lokale gemeenschappen. Want extractieve industrieën hebben rampzalige gevolgen voor mens en milieu. Hierdoor ontstaan vaak intense conflicten met die gemeenschappen die strijden voor hun rechten.
 
Daan ziet de mijnbouwindustrie als een schoolvoorbeeld van de huidige economische globalisering en scheve globale machtsverhoudingen. Die leiden tot sociale, economische, ecologische en 'intergenerationale' onrechtvaardigheden.
 
Super pits (vb. In Peru)
    • verbruikt zeer veel water (→ zorgt voor conflict inzake watertekort, drinkwater ..). Dit soort mijnbouw verbruikt gemiddeld 12 keer meer water dan de bevolking uit de stad. Bovendien wordt het water, dat ook als drinkwater wordt gebruikt, sterk verontreinigd door deze mijnbouwactiviteit (o.a. arsenicum)
    • zorgt voor massale hoeveelheden mijnafval
    • sterke vervuiling van onder meer zware metalen (lood, kwik …) en cyaniden. Deze komen in de voedselketen terecht en zorgen voor verontreiniging van grond- en bodemwater met de nodige gezondheidseffecten (miskramen, leermoeilijkheden ...)
    • conflict rond grondgebruik: in Peru moesten 80.000 mensen (een ganse stad) verhuizen
 
De miskramen bij het vee zorgt voor zware verliezen bij de (kleine) boeren. Kinderen met te hoge loodconcentraties hebben mentale achterstand (herinner je de loodvervuiling rond de Metallurgie in Hoboken in vorige eeuw).
 
Een 'gouden ring' als voorbeeld: zorgt voor 20 tot 60 ton mijnafval en een zoetwatergebruik tussen de 40.000 à 120.000 liter (drinbaar) water.
 
 
 
Booming times versus 'beperkte Aarde ' met 'eindige grondstoffen'.
  • de bevolking groeit
  • het energieverbruik groeit
  • het materialenverbruik groeit.
 
Gevolgen van de mijnbouwboom: een concessiepolitiek om de resterende grondstoffen (eindig) zo snel mogelijk ujit de grond te halen en zo snel de grote winst binnenrijven.
Dit zorgt voor onrust in een tijd van ecologische en financiële crisis.
Deze snelle 'open pit' mijnbouw is een recent fenomeen (laatste 10 jaar) met massale uitverkoop in een aantal Zuid-Amerikaanse landen.
Hierdoor is Peru aan zijn 2de kolonisering bezig. Ongeveer 15 % van het grondgebied in concessie gegeven aan mijnbouwers. Ook voor gas en petroleum zijn de concessies in Peru gestegen van 15 % in 2005 naar 82 % in januari 2009.
 
Lokale boeren en dorpsgemeenschappen komen in conflict rond water en land met die mijnbouwbedrijven. In Peru is er in 200!-2009 hierdoor ook een stijging van de sociale conflicten vast te stellen (hiervan zijn 48 % socio-ecologische conflicten – 68 % hiervan veroorzaakt door mijnbouw). In deze conflicten komt het meermaals voor dat boerenleiders worden opgepakt, gewond geraken, gevangengezet (door niet legaal opererende privébewakingsdiensten) tot zelfs gefolterd.
 
Ook het Amzonegebied blijft niet gespaard: dit is mondiaal de 2de belangrijkste strategische geopolitieke regio die 35 % van de biodiversiteit bezit.
 
Catapa steunt deze boeren.
 
Samen met de lokale, natioanle en internationale partners van Catapa wil Catapa deze mijnbouwconflicten voorkomen Om tot een vreedzame oplossing te komen is een krachtdadige middenveldsbeweging nodig in Noord en Zuid. Catapa wil in België en internationaal een voortrekkersrol spelen om deze beweging tot stand te brengen en alternatieven aan te reiken.
 
Vragen van de deelnemers aan de werkgroep:
 
Mag men zomaar cyanide gebruiken?
In grote delen van de wereld is het gebruik (ondertussen) van cyanide verboden. Zo ook zijn in bepaalde landen ook de 'open pit' mijnen verboden.
Dit is (nog) niet het geval in deze Latijns-Amerikaanse landen.
 
Er is wel wetgeving in die landen doch er is een groot mankement aan controle. In Peru vb. zijn er slechts 4 ambtenaren die alle milieuvergunningen moeten controleren.
Het is een spel tussen multinationale ondernemingen met een legertje aan juridisch personeel (advokaten) tegenover de lokale bevolking, al dan niet ondersteund door NGO's die enkel goodwill en wetenschappelijke argumenten hebben.
 
Argument 'werkgelegenheid'.
Dit is een argument dat geregeld door de bedrijven wordt gehanteerd. Zij brengen zogezegt ontwikkeling en werkgelegenheid. De cijfers geven echter aan dat er slechts 0,6 % van de lokale bevolking werk vindt in die mijnbouw. Een bijkomend zeer klein deel in afgeleide tewerkstelling (bars, restaurants, toeleverende diensten tot prostitutie toe). Dit zorgt er onder meer voor dat de 'gelukkigen' van die toeleveringsdiensten hun inkomen kunnen verhogen en zo een druk op de lokale prijzen (prijsverhogingen) tot gevolg hebben.
 
Criminalisering.
Er is ook criminalisering van het protest. In het noorden van Peru werden zo een 360 tal boerenleiders aangepakt en vervolgd / gecriminaliseerd (door ze in verband te brengen met narcotica) (zie ook rechtszaak die men overgedaan heeft in Londen wegens de invloed van het Brits mijnbouwbedrijv Monte Rico Metals)
 
 
- Wat doet Catapa precies?
 
Wat doet CATAPA?
  • Sensibiliseering door middel van infoavonden, debatten, colloquia, website, nieuwsbrief, campagnes en acites.
  • Netwerking: op tocht door Europa op zoek naar partners voor de boeren in het Zuiden. Catapa werkt samen met universiteiten (oa. Gent en Antwerpen) en alle actoren uit het middenveld.
  • Lobbywerk: Catapa klopt aan bij ambassades, organiseren hoorzittingen, briefschrijfacties, e-petities
  • Onderzoek: Catapa analyseert de impact van de mijnbouw op mens en milieu, schrijft (lobby)dossiers en gaat op zoek naar alternatieven.
 
Wawat en wie is Catapa?
Catapa is een vrijwilligersbeweging van voornamelijk jongeren tussen 20 en 40 jaar die geloven dat een andere wereld mogelijk is. Het is nog een erg jonge beweging, gestart in 2005 met aandacht voor Bolivië en Guatemala.
Catapa wil een nieuwe sociaal-ecologische beweging vormen in Vlaanderen binnen de andersglobalistische beweging. Daarom willen ze zoveel mogelijk mensen uit Vlaanderen betrekken. Er zijn nu al ca. 35 vaste vrijwilligers, hiervan zijn er een 3 tot 4 als contact op het terrein in Zuid-Amerika. Dit wordt aangevuld met nu al meer dan 4.000 sympathisanten.
Catapa wil vanaf 2011 erkend worden als socio-culturele organisatie door het Vlaams Gewest.
 
Wat is de link met de inwoners in Vlaanderen? Deze zaken kun je gebruiken om de gevolgen van de globalisering te laten zien.
 
 
 
 
CATAPA vzw
Kon. Maria Hendrikaplein 5-6
9000 GENT
tel: 0473-36 73 18
 
Steun Catapa:
  • steun de werking van Catapa: 979-5286178-71
  • steun de projecten in het zuiden: 000-0000028-28 met vermelding 08/AML/0013. Deze giften zijn fiscaal aftrekbaar vanaf 30 EUR per jaar.


Iets fouts of onduidelijks gezien op deze pagina? Laat het ons weten!

Thema
Land

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze digitale nieuwsbrief.