Op 21 november vond in De Expeditie de tweede sessie van onze Vredesacademie 'Solidair met de Palestijnen' plaats. De nadruk lag op manieren van actievoeren en het uiten van solidariteit. Na een korte introductie door Ludo De Brabander, woordvoerder van Vrede vzw, kregen Jules Bakker, doctoraatsonderzoeker aan de Universiteit Gent, en Amani El Haddad van het Gents Kunstenoverleg, het woord. Ze legden het aanwezige publiek -zo'n 50 mensen- uit hoe ze respectievelijk de academische wereld en de kunstensector aansporen om actie te ondernemen ter ondersteuning van de Palestijnen. Daarnaast ging het over manieren waarop burgers uiting kunnen geven aan hun solidariteit. Na een korte bijdrage van beide sprekers was er ruim de tijd voor interactie met het publiek.
Jules Bakker opende met een duiding van de Boycot, Desinvestering en Sancties-beweging (BDS). Hij legde uit hoe burgers de principes van de BDS concreet kunnen toepassen. Een van de meest voor de hand liggende acties die consumenten kunnen ondernemen, is het aanpassen van hun koopgedrag. Dit betekent zowel het niet aanschaffen van producten uit Israël, als het mijden van bedrijven en handelaars met directe of indirecte banden met Israël of de illegale Israëlische nederzettingen in de bezette Palestijnse gebieden - het gaat van grootwarenhuizen tot financiële instellingen die investeren in-, of steun verlenen aan Israël of de illegale nederzettingen.
BDS in de academische wereld
Vervolgens besprak Bakker de mogelijke toepassing van de BDS-principes aan de Universiteit Gent en, bij uitbreiding, in de hele academische wereld. Dit is van belang omdat verschillende Belgische universiteiten, waaronder UGent, academische banden onderhouden met universiteiten en onderzoeksinstellingen in Israël. De nood aan een academische boycot wordt erkend door een groot aantal studenten, professoren, onderzoekers en andere personen verbonden aan de universiteit van Gent, zoals ook blijkt uit recent gepubliceerde petities en verklaringen.
Drie eisen worden daarbij naar voor geschoven. Allereerst moet UGent zich uitspreken voor een onmiddellijk staakt-het-vuren en humanitaire hulp naar Gaza. Ten tweede moet de Universiteit alle banden verbreken met Israëlische universiteiten, onderzoeksinstellingen en bedrijven. Ten derde moet UGent transparanter communiceren over bestaande en nieuwe samenwerkingen. Ze moet ook de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens vooropstellen bij het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden.
Jules Bakker riep de rector van UGent, Rik Van de Walle, op om meer gehoor te geven aan het solidariteitscollectief van de universiteit. Hij verwees daarbij naar de teleurstellende uitspraken van de rector over de situatie in Gaza. "Direct na de recente escalatie van de oorlog merkte Rector Van de Walle op dat het voor velen, inclusief hemzelf, een uitdaging was om het conflict voldoende te begrijpen, wat leidde tot terughoudendheid in uitspraken erover", reflecteerde Bakker. "Ik vraag me werkelijk af, waar we als universiteit mee bezig zijn als zelfs voor ons het begrijpen van de crisis als 'moeilijk' wordt ervaren". Hij hekelde het statement dat Van de Walle publiceerde op 21 november over academische samenwerkingen: "UGent beslist steeds om samen te werken of niét met partners (bv. universiteiten of bedrijven) en niet met landen als dusdanig". Bakker benadrukte echter dat het onmogelijk is om met partners samen te werken zonder verbonden te zijn aan een land, en stelde dat de rector zich moet uitspreken over de bestaande banden met Israëlische instellingen.
Solidariteit binnen de kunstensector
Na Jules Bakker nam Amani El Haddad het woord. Zij is coördinator 'Diversiteit & Inclusie' bij het Kunstenoverleg Gent. In eerste instantie had ze het over haar persoonlijke betrokkenheid bij de Palestijnse kwestie en haar nauwe connecties met mensen van Palestijnse afkomst, waardoor ze zich diep geraakt voelt door de recente escalatie in Gaza. El Haddad beschreef hoe ze zich stoorde aan de aanvankelijke stilte in België. Ze wees op de opmerkelijke afwezigheid van grondige berichtgeving over de oorlog in de reguliere media en benadrukte zowel de politieke stilte als de disproportionele focus op het Israëlische verhaal.
Na enkele dagen, toen er solidariteitsinitiatieven voor Palestina ontstonden, constateerde ze dat het niet altijd eenvoudig was om binnen de cultuursector acties of evenementen te organiseren. Vaak ontbrak het aan solidariteit bij de besturen van de kunsthuizen, ook soms door politieke druk. El Haddad hamerde op het belang van samenwerking, zowel binnen als buiten de kunstensector. Ze verwees naar het internationaal bekende collectief 'Artists4Palestine' en de nationale vertakkingen ervan als een voorbeeld van een dergelijke samenwerking.
Het organiseren van solidariteitsacties in de cultuursector verloopt ondertussen iets vlotter. In Gent wilde deze sector collectief naar buiten komen met een grote actie op 29 november, de Internationale Dag van Solidariteit met het Palestijnse Volk. Er werd niet in geslaagd om tot één groot evenement te komen op de dag zelf, daarom zullen de Gentse cultuurhuizen in de periode rond de 29ste tal van acties opzetten. Je vindt deze ook terug in onze kalender, samen met heel wat andere initiatieven.
We sloten de tweede sessie van de Vredesacademie af met een interactieve vragenronde. Er werd onder andere ingegaan op de rol van België als doorvoerland van wapens naar Israël en de gevolgen van boycotinitiatieven voor Belgische werknemers van bedrijven met banden met Israël. Het werd duidelijk dat het complex is om de economische verbanden tussen Israël en de rest van de wereld volledig te doorgronden. Desalniettemin benadrukten de sprekers dat de BDS de meest efficiënte manier is om Israël onder druk te zetten, en dat de verschillende initiatieven die momenteel door burgers en middenveldorganisaties worden genomen, uitserst belangrijk zijn om beleidsmakers te beïnvloeden. De interessante avond werd afgesloten met een drankje en een babbel in het café van De Expeditie.
