Interview met Celalettin Erkmen, kandidaat-burgemeester voor SHP in de stad Siverek, woensdag 25 maart 2004.

(De SHP, de sociaal-democratische volkspartij, is een alliantie van links-democratische partijen en het pro-Koerdische DEHAP.)

Siverek is een stad van 120.000 inwoners en ligt op twee uur rijden van Diyarbakir. Onderweg is er slechts één identiteitscontrole aan een militaire controlepost. Dit is een immens verschil met vroeger toen er ongeveer om de 10 km een controlepost was. Als we de stad binnenrijden valt het op hoezeer de straten volhangen met verkiezingspropaganda. Net als in alle andere steden in Turkije lijkt het wel kermis. Het is de DYP die de verkiezingspropaganda domineert. Dit is geen wonder, want dit is de partij waar de clanleider van de regio, Sedat Bucak, lid van is. Sedat Bucak werd in Turkije wereldberoemd omwille van zijn betrokkenheid bij het Susurluk-ongeluk, dat de banden tussen de maffia en de hoogste politieke kringen in Turkije blootlegde.

We hebben gemerkt dat in Diyarbakir de recente politieke hervormingen voelbaar zijn. Geldt dit ook voor een kleine provinciestad als Siverek waar de traditionele samenlevingsstructuren nog sterk het dagelijks leven bepalen?

Ja dat klopt, ook hier zijn de hervormingen voelbaar. Anderhalf jaar geleden hebben we hier eindelijk een afdeling van Dehap kunnen openen. Het is mogelijk om openlijk campagne te voeren. Zo hebben we vandaag bloemen uitgedeeld in de stadswijken, zonder dat we enige problemen ondervonden. Toch heeft nog niet iedereen de boodschap begrepen. Vorige week gaf een plaatselijke legercommandant negatief stemadvies op een lokale vergadering: niet op SHP stemmen. De mensenrechtenorganisatie IHD wou een klacht indienen tegen de commandant doch er durven geen mensen te getuigen. Ook uit de traditionele hoek komt er nog weerstand: zo werden verschillende mensen die zich inlaten met de SHP afgedreigd.

Verwachten jullie dat de verkiezingen democratisch zullen verlopen?

We weten dat de Turkse staat Dehap niet wil zien winnen. Bij vorige verkiezingen zijn onregelmatigheden vastgesteld: intimidaties door het leger en het verdwijnen van Dehap-stemmen. In de stad Mersin was in 2002 Dehap aan de leiding tijdens de tellingen. Opeens was er een bomalarm en moesten de lokalen door iedereen verlaten worden. Wanneer de tellingen hervat werden bleek dat Dehap helemaal niet meer aan de leiding stond.

Hoe is het hier eigenlijk gesteld met de traditionele macht van de clanleiders? Sedat Bucak, het hoofd van de Bucak-clan uit Siverek, die tevens zetelde als parlementair, was betrokken bij heel wat schandalen. Is hij reeds veroordeeld?

De man heeft heel wat rechtszaken tegen zich lopen maar veroordelingen blijven uit, nochtans weet de staat heel goed waar hij allemaal bij betrokken was. Hij is niet meer zo bruikbaar voor de Turkse staat doch ze beschouwen hem als een zekere factor van stabiliteit en bovendien weet hij teveel...

Bestaat de praktijk van de dorpswachten nog steeds in Siverek?

Hun aantal in heel Siverek en omstreken wordt geschat op 7.000. Dat is heel veel als je rekent dat in heel dit gebied zo'n 175.000 mensen wonen. Zij maken nog steeds deel uit van het systeem doch zij zijn niet meer allemaal tegen Dehap gekant. De dorpswachten worden betaald door de overheid. Tot voor kort werd dat geld verdeeld via de plaatselijke clanleiders. Zo bleef er heel wat geld bij de clanleiders hangen en hadden zij veel macht over de dorpswachten.

Het valt ons op dat de elektriciteit in dit gebouw uitgevallen is. Hoe is dat mogelijk als de elektriciteitsgeneratoren van de stuwdammen (GAP-project) zo nabij gelegen zijn?

Je zou kunnen stellen dat het met de elektriciteitsverdeling in Turkije even slecht gesteld is als met de democratie (lacht). Ik kan mij voorstellen dat zoiets in een land als België gewoon onvoorstelbaar zou zijn, men zou direct een rechtszaak openen tegen de staat wegens gederfde inkomsten. De voorspelde economische groei die het GAP-project (meegefinancierd door de EU, red.) met zich mee zou brengen blijft uit. Er is nog geen twintigste gerealiseerd van wat de Turkse staat beloofd heeft. Er zijn nog steeds dorpen in de buurt van de stuwdammen die geen elektriciteitsvoorziening hebben. De landbouwproductie is niet noemenswaardig gestegen.